I have practically no memory of what it means to believe anything. Most people reading this would probably see someone who believes in televangelist faith healers and supermarket tabloids the same way that I see everyone. From my perspective, all beliefs are nonsensical. I can no longer draw any real distinction between the merits of one and another. They’re all equal because they’re all untrue.”
विश्वास गर्ने क्षमताको अभाव (Loss of Capacity for Belief): "मलाई कुनै कुरामा विश्वास गर्नुको अर्थ के हो भन्ने कुराको लगभग कुनै स्मृति (याद) छैन।" यस भनाइले वक्ताले कुनै पनि कुरामा 'विश्वास गर्ने' भन्ने अनुभूति वा क्षमता नै गुमाएको अवस्थालाई इंगित गर्छ। यो केवल कुनै तथ्य बिर्सनुजस्तो होइन, बरु विश्वाससँग जोडिएको भावनात्मक, मनोवैज्ञानिक वा बोधात्मक प्रक्रिया (cognitive process) नै हराएको अवस्था हो। उहाँलाई 'विश्वास' शब्दको सैद्धान्तिक अर्थ थाहा भए पनि त्यसको व्यावहारिक वा आन्तरिक अनुभव छैन। दृष्टिकोणको समानता (Equivalence of Perspective): "यो पढिरहेका अधिकांश पाठकहरूले टेलिभान्जेलिस्ट (टेलिभिजन धर्मगुरु) का निको पार्ने चमत्कार र सुपरमार्केट ट्याबलोइडमा विश्वास गर्ने व्यक्तिलाई जसरी हेर्छन्, म त्यही तरिकाले सबैलाई हेर्छु।" यो वाक्य अत्यन्त महत्त्वपूर्ण छ। सामान्यतया, समाजमा टेलिभान्जेलिस्टका चमत्कार वा ट्याबलोइडका गफहरूलाई 'अन्धविश्वास' वा 'अतार्किक' मानेर हेरिन्छ। वक्ताले भन्न खोज्नुभएको के हो भने, उहाँको लागि 'सामान्य' वा 'मुख्यधारा' मानिने धार्मिक विश्वास, राजनीतिक विचारधारा, वैज्ञानिक सिद्धान्त, वा नैतिक मूल्यमान्यताहरू पनि ती टेलिभान्जेलिस्ट वा ट्याबलोइडका गफहरूभन्दा फरक छैनन्। उहाँको नजरमा सबै प्रकारका विश्वासहरू समान रूपमा आधारहीन र हास्यास्पद छन्। विश्वासको निरर्थकता (Nonsensical Nature of Beliefs): "मेरो दृष्टिकोणबाट, सबै विश्वासहरू निरर्थक (अर्थहीन) छन्।" यो वक्ताको मूल निष्कर्ष हो। उहाँको अनुभव र विश्लेषणका आधारमा, कुनै पनि विश्वासले ठोस अर्थ वा सत्यता बोक्दैन। ती सबै तर्कहीन, आधारहीन वा प्रयोजनहीन देखिन्छन्। यहाँ निरर्थकता भन्नाले अर्थको अभाव हो, न कि अनौठो वा विचित्रता मात्र। भेदभावको अभाव (Lack of Distinction): "म अब कुनै पनि विश्वासको योग्यता वा महत्वका बीच वास्तविक भिन्नता छुट्याउन सक्दिनँ।" जब सबै कुरा निरर्थक हुन्छन्, तब तिनीहरूका बीचमा 'कुन राम्रो, कुन नराम्रो' वा 'कुन बढी सही, कुन कम सही' भनेर छुट्याउन सकिँदैन। वक्ताका लागि, चाहे त्यो वैज्ञानिक सिद्धान्त होस् वा पौराणिक कथा, राष्ट्रियताको भावना होस् वा व्यक्तिगत आस्था, यी सबैको 'योग्यता' (merit) वा 'महत्व' (worth) शून्य छ, र त्यसैले यिनीहरूबीच कुनै वास्तविक फरक छैन। असत्यता नै समानताको आधार (Untruth as the Basis of Equality): "ती सबै समान छन् किनभने ती सबै असत्य छन्।" यो वक्ताको तर्कको अन्तिम निष्कर्ष र आधारशिला हो। सबै विश्वासहरू समान हुनुको कारण तिनीहरूको असत्यता हो। यदि कुनै कुरा साँचो छैन भने, त्यसको 'गुणस्तर' वा 'स्तर' मा फरक पार्नुको कुनै अर्थ हुँदैन। 'सत्य' को अभावले ती सबैलाई एउटै तराजुमा राखेर समान बनाउँछ।
सामान्य मानिसको दृष्टिकोण: एक साधारण मानिसले ती गहनाहरूलाई हेर्दा, कोही हिरालाई महँगो र आकर्षक मान्ला, कोही माणिक्यलाई सुन्दर ठान्ला, र कोही पन्नालाई कमसल भन्ला। उनीहरूले ती गहनाहरूको आकार, चम्क वा रङका आधारमा फरक-फरक मूल्य वा महत्व देख्छन्। उनीहरू 'साँचो' हीरालाई सबैभन्दा बढी महत्व दिन्छन्, तर यदि साँचो छैन भने पनि, नक्कलीहरूमध्ये 'सबैभन्दा राम्रो' नक्कलीलाई अलि बढी मान्यता दिन सक्छन्।वक्ताको दृष्टिकोण (गहना विशेषज्ञको आँखाबाट): अब सोच्नुहोस्, एउटा अनुभवी गहना विशेषज्ञ (gemologist) ती नक्कली गहनाहरूको थुप्रोलाई हेर्दै हुनुहुन्छ। उहाँलाई थाहा छ कि ती सबै नक्कली हुन्। उहाँको लागि, ती नक्कली हिरा, नक्कली माणिक्य, वा नक्कली पन्ना— यी सबैको 'वास्तविक' मूल्य शून्य छ। एउटा नक्कली हिरा अलि बढी चम्किलो देखिएला, तर त्यो नक्कली माणिक्य भन्दा 'बढी सत्य' वा 'बढी मूल्यवान' हुँदैन। गहना विशेषज्ञको लागि, ती सबै नक्कली गहनाहरूसमान छन्, किनभने ती सबैअसत्य हुन्— तिनीहरूमा वास्तविक बहुमूल्य धातु वा पत्थरको कुनै गुण छैन। तिनीहरूको बाहिरी आवरणमा जतिसुकै भिन्नता देखिए पनि, तिनीहरूको आधारभूत सत्यता (नक्कलीपन) ले ती सबैलाई एकै श्रेणीमा ल्याउँछ।
Comments
Post a Comment