मूल अंग्रेजी भनाइ:
"The hypocrisy of being human; the constant tug between solitude and company, the desire to love so desperately and simultaneously be detached from it all, of wanting everything and wanting nothing”.
नेपाली अनुवाद:
मानवीय अस्तित्वको विरोधाभास; एकान्त र संगतबीचको निरन्तर खिचातानी, गहिरो प्रेम गर्ने तीव्र चाहना र त्यसबाट पूर्णतया विरक्त रहने इच्छा, सबैथोक पाउने लालसा र केही पनि नचाहने भावना।
अर्थ (Meaning - अर्थ):
यो भनाइले मानव स्वभावमा अन्तर्निहित द्वन्द्वहरूलाई उजागर गर्छ। यसका मुख्य बुँदाहरू यस प्रकार छन्:
मानवीय अस्तित्वको विरोधाभास (The hypocrisy of being human): यो अंशले मानव जीवनमा हुने दोहोरो मापदण्ड वा आन्तरिक द्वन्द्वलाई संकेत गर्छ। हामी भन्छौं एकथोक, तर हाम्रो चाहना वा व्यवहार अर्कोथोक हुन सक्छ। यो नैतिक भन्दा पनि अस्तित्वगत विरोधाभास हो।
एकान्त र संगतबीचको निरन्तर खिचातानी (the constant tug between solitude and company): मानवलाई कहिले एक्लो बस्न मन लाग्छ, शान्ति र आत्मचिन्तनको लागि। तर, अर्को पल उसलाई साथीभाइ, परिवार वा समाजसँग जोडिन र घुलमिल हुन पनि उत्तिकै आवश्यक महसुस हुन्छ। यो दुई विपरीत ध्रुवबीचको निरन्तरको आन्तरिक द्वन्द्व हो।
गहिरो प्रेम गर्ने तीव्र चाहना र त्यसबाट पूर्णतया विरक्त रहने इच्छा (the desire to love so desperately and simultaneously be detached from it all): हामी प्रेम, स्नेह र सम्बन्धमा गहिरो डुब्न चाहन्छौं, भावनात्मक रूपमा जोडिन खोज्छौं। तर, सँगसँगै हामी त्यस प्रेमबाट उत्पन्न हुन सक्ने पीडा, बन्धन वा आसक्तिबाट मुक्त भई तटस्थ (detached) रहन पनि चाहन्छौं। यो आसक्ति र अनासक्तिबीचको द्वन्द्व हो।
सबैथोक पाउने लालसा र केही पनि नचाहने भावना (of wanting everything and wanting nothing): एकातर्फ हामी भौतिक सुख, सफलता, धन, ज्ञान वा भावनात्मक प्राप्तिहरूको असीमित लालसा राख्छौं। अर्कोतर्फ, हामी ती सबैबाट विरक्त भई, शून्य चाहना (Zen-like detachment) वा मोक्षको स्थितिमा पुग्न पनि चाहन्छौं। यो सांसारिक मोह र वैराग्यबीचको द्वन्द्व हो।
सारांश (Summary - सारांश):
यो भनाइले मानव स्वभावको गहिरो विरोधाभास र आन्तरिक द्वन्द्वलाई उजागर गर्छ। मानवले एकै समयमा एकअर्काका विपरीत कुराहरू चाहन्छ, जस्तै एक्लोपन र संगत, आसक्ति र अनासक्ति, लालसा र वैराग्य। यही द्वैधता नै मानवीय अस्तित्वको पाखण्ड र जटिलता हो, जहाँ हामी कहिल्यै कुनै एक ध्रुवमा स्थायी रूपमा अडिन सक्दैनौं, बरु यी दुई विपरीत शक्तिहरूबीच निरन्तर खिचातानीमा रहन्छौं।
उदाहरण/तुलना (Analogy - उदाहरण/तुलना - एक कलेज प्रोफेसरको शैलीमा):
नमस्ते विद्यार्थी भाइबहिनीहरू,
आज हामीले छलफल गरेको यो भनाइ मानव स्वभावको एक गहिरो दार्शनिक पक्षलाई उजागर गर्छ। यसलाई हामी एउटा सरल तर गहिरो वैज्ञानिक उदाहरणबाट बुझ्न सक्छौं।
कल्पना गर्नुहोस्, हामी एउटा 'थर्मोस्टेट' (Thermostat) जस्तै छौं। कोठाको तापक्रमलाई एउटा निश्चित 'सेन्ट पोइन्ट' (Set Point) मा राख्न थर्मोस्टेटले निरन्तर काम गर्छ। जब कोठाको तापक्रम निर्धारित बिन्दुभन्दा बढ्छ, यसले 'चिस्याउने यन्त्र' (AC) चलाउँछ। जब तापक्रम निर्धारित बिन्दुभन्दा घट्छ, यसले 'तातो बनाउने यन्त्र' (Heater) चलाउँछ। थर्मोस्टेटले कहिल्यै पनि ठ्याक्कै एउटै बिन्दुमा तापक्रम राख्न सक्दैन; यो निरन्तर दुई विपरीत बिन्दुहरू, अर्थात् 'धेरै तातो' र 'धेरै चिसो' बीच आउजाउ गरिरहन्छ, जसले गर्दा कोठाको तापक्रम सन्तुलनमा रहेको भान हुन्छ।
हामी मानवहरू पनि यस्तै द्वैध प्रणाली (Dual System) हौं। एकातर्फ हामी 'एकान्त' (solitude) र 'शान्ति' (peace) चाहन्छौं – यो थर्मोस्टेटले चाहने 'स्थिर तापक्रम' जस्तै हो। तर, अर्कोतर्फ हामी 'सम्बन्ध' (relationships), 'उत्साह' (excitement), 'लालसा' (desire) को 'ताप' पनि खोज्छौं। जब यो 'ताप' अत्यधिक हुन्छ, हामी 'विरक्त' हुन खोज्छौं, मानौं कि थर्मोस्टेटले चिस्याउने यन्त्र चलाएको जस्तै। अनि जब हामी 'अत्यधिक विरक्त' हुन्छौं, हामी फेरि 'सम्बन्ध' र 'जोडिन' (connecting) खोज्छौं, मानौं कि थर्मोस्टेटले तातो बनाउने यन्त्र चलाएको जस्तै।
यसलाई 'पाखण्ड' भन्नु भन्दा पनि, यो हाम्रो 'अस्तित्वको मौलिक प्रकृति' हो। थर्मोस्टेटले कहिल्यै पनि एउटै बिन्दुमा स्थिर तापक्रम राख्न सक्दैन, यो निरन्तर दुई विपरीत बिन्दुहरू बीच आउजाउ गर्छ। त्यसैगरी, हामी मानवहरू पनि जीवनका यी विपरीत ध्रुवहरूबीच निरन्तर 'खिचातानी' मा छौं। हामी पूर्ण सन्तुष्टि वा पूर्ण वैराग्य दुवैमा स्थायी रूपमा बस्न सक्दैनौं; यो निरन्तरको आन्तरिक गतिशील सन्तुलन (Dynamic Equilibrium) नै मानवीय जीवन हो। यसैले, यो भनाइले हाम्रो जटिल तर यथार्थपरक स्वभावलाई उजागर गर्छ, जहाँ विरोधाभास नै हाम्रो पहिचान हो।
धन्यवाद।
Comments
Post a Comment