मूल भनाइ (Original Quote)
"Whenever a taboo is broken, something good happens, something vitalizing. Taboos after all are only hangovers, the product of diseased minds, you might say, of fearsome people who hadn't the courage to live and who under the guise of morality and religion have imposed these things upon us."
नेपाली अनुवाद (Nepali Translation)
मुख्य अनुवाद:
जब कुनै वर्जना तोडिन्छ, तब केही राम्रो, केही जीवनदायी कुरा घट्छ। आखिर, वर्जनाहरू भनेका त केवल पुराना रोगका धङधङी हुन्; तिनीहरू रोगी मानसिकताको उपज हुन्, भनौँ भने, ती यस्ता भयभीत मानिसहरूको सिर्जना हुन् जसमा जिउने आँट थिएन र जसले नैतिकता र धर्मको आडमा यी कुराहरू हामीमाथि लादे।
उच्चारण: Jaba kunai varjana todinchha, taba kehi ramro, kehi jeevandayi kura ghatchha. Aakhir, varjanaharu bhaneka ta keval purana rogka dhangdhangi hun; tiniharu rogi manasikta-ko upaj hun, bhanaun bhane, ti yesta bhayabhit manisharu-ko srijana hun jasma jiune aant thiena ra jasle naitikata ra dharma-ko aadma yi kuraharu hamimathi lade.
गहिरो अर्थ (Deep Meaning)
यो भनाइ केवल सामाजिक नियम तोड्ने कुरा मात्र होइन, यो मानव चेतनाको मुक्तिको घोषणा हो। यसले स्थापित मान्यताहरूमाथि प्रश्न उठाउँदै जीवनको मौलिक ऊर्जालाई अँगाल्न आह्वान गर्दछ।
१. वर्जना तोड्नु - जीवनदायी विद्रोह (Breaking Taboos - A Vitalizing Rebellion): भनाइको पहिलो भागले दाबी गर्छ कि वर्जना (Taboo) तोड्दा केही "राम्रो" र "जीवनदायी" हुन्छ। किन? किनभने वर्जनाहरूले मानव अनुभव, जिज्ञासा र सम्भावनाको प्राकृतिक प्रवाहलाई रोकेर राखेका हुन्छन्। जब त्यो बाँध तोडिन्छ, थुनिएको ऊर्जा मुक्त हुन्छ। यो ऊर्जा नै "जीवनदायी" हो। यसले समाज र व्यक्तिलाई नयाँ दृष्टिकोण, नयाँ अनुभव र नयाँ सत्यतर्फ डोऱ्याउँछ। यो अराजकता होइन, बरु विकासको लागि आवश्यक सृजनात्मक विस्फोट हो।
२. वर्जनाको स्रोत - डर र नियन्त्रण (The Source of Taboos - Fear and Control): यो भनाइले वर्जनाहरूको उत्पत्तिको बारेमा एक निर्मम सत्य बताउँछ। यसअनुसार, वर्जनाहरू ईश्वरीय वा प्राकृतिक नियम होइनन्, बरु मानवीय कमजोरीको उपज हुन्।
* "पुराना रोगका धङधङी" (Hangovers of a past disease): यसको अर्थ हो, वर्जनाहरू वर्तमान समयका लागि असान्दर्भिक भइसकेका पुराना विचारका अवशेष हुन्। जुन समयमा ती बनेका थिए, सायद त्यसबेलाको समाजको लागि आवश्यक थिए होला, तर आज ती केवल बोझ हुन्।
* "रोगी मानसिकता" (Diseased Minds): स्वस्थ मनले जीवनलाई खुला रूपमा अँगाल्छ, जिज्ञासु हुन्छ र परिवर्तनलाई स्वीकार्छ। तर "रोगी मन" डराउँछ, संकुचित हुन्छ र जीवनको जटिलताबाट भाग्न खोज्छ। जीवनका अपरिहार्य पक्षहरू (जस्तै यौन, मृत्यु, फरक विचार) देखि डराउने मानसिकताले नै तिनीहरूलाई नियन्त्रण गर्न कडा नियमहरू बनाउँछ।
* "जिउने आँट नभएका भयभीत मानिसहरू" (Fearsome people who hadn't the courage to live): यो सबैभन्दा गहिरो आरोप हो। यसले भन्छ कि वर्जना बनाउनेहरू आफैँ जीवनसँग डराउँथे। उनीहरूले जीवनको पूर्णता, यसको सुख-दुःख, यसको अनिश्चिततालाई सामना गर्ने साहस गरेनन्। आफ्नो डर र कायरतालाई लुकाउन उनीहरूले "नैतिकता" र "धर्म" जस्ता पवित्र अवधारणाहरूको खोल ओढे र आफ्ना डरहरूलाई सार्वभौम नियमका रूपमा अरूमाथि थोपरे। यो आफ्नो कमजोरीलाई शक्तिको रूपमा प्रस्तुत गर्ने एक चलाखीपूर्ण तरिका हो।
सारांश (Summary)
यो भनाइ एउटा क्रान्तिकारी तर्क हो जसले सामाजिक वर्जना (taboos) लाई पवित्र नियम नभई डर, अज्ञानता र नियन्त्रणको हतियारको रूपमा प्रस्तुत गर्दछ। यसको सार यो हो कि वर्जनाहरू जीवनसँग डराउने, कमजोर मानसिकताका मानिसहरूले बनाएका हुन्, जसले आफ्नो डरलाई "नैतिकता" र "धर्म" को नाम दिएर हामीमाथि लादेका छन्। त्यसैले, जब कुनै यस्तो अप्राकृतिक र दमनकारी वर्जना तोडिन्छ, यसले मानव आत्मालाई मुक्त गर्छ, थुनिएको ऊर्जालाई बाहिर निकाल्छ र समाजमा केही नयाँ, सकारात्मक र जीवनदायी परिवर्तन ल्याउँछ। यो भनाइले हामीलाई प्रश्न गर्न, साहस गर्न र जीवनलाई यसको पूर्णतामा जिउन प्रेरित गर्छ।
उपमा (Analogy)
मानव समाज र यसको चेतनालाई एउटा विशाल नदी (a great river) को रूपमा कल्पना गर्नुहोस्।
यो नदी जीवनको ऊर्जा, रचनात्मकता र सम्भावनाहरूले भरिएर निरन्तर बगिरहेको छ। यो यसको प्राकृतिक धर्म हो।
वर्जनाहरू (Taboos) भनेका त्यो नदीको प्रवाहलाई रोक्न बनाइएका पुराना, कमजोर बाँधहरू (old, weak dams) हुन्। यी बाँधहरू धेरै पहिलेका "भयभीत इन्जिनियरहरू" (डरपोक मानिसहरू) ले बनाएका थिए, जो नदीको शक्ति र गहिराइ देखेर डराए। उनीहरूले गाउँलेहरूलाई भने, "यो बाँध तिमीहरूको सुरक्षाको लागि हो, यो नैतिकता र ईश्वरको इच्छा हो।" (नैतिकता र धर्मको आडमा)।
समयसँगै, बाँधले नदीको पानीलाई रोक्छ। पानी स्थिर हुन्छ, सड्न थाल्छ, र नदीको जीवनदायी ऊर्जा कैद हुन्छ। नदी आफ्नो प्राकृतिक मार्गबाट विचलित हुन्छ।
तर जब नदीको शक्ति बढ्छ वा कुनै साहसी व्यक्तिले त्यो कमजोर बाँधमा पहिलो प्रहार गर्छ (वर्जना तोडिन्छ), तब त्यो बाँध भत्किन्छ। कैद भएको पानी गर्जनका साथ बाहिर निस्कन्छ। यो क्षणिक रूपमा विनाशकारी देखिन सक्छ, तर त्यो पानीले सुक्खा जमिनलाई सिँचाइ गर्छ, नयाँ जीवन ल्याउँछ, र नदीलाई फेरि आफ्नो प्राकृतिक र स्वस्थ मार्गमा बग्न दिन्छ।
यो मुक्तिको प्रवाह नै "केही राम्रो, केही जीवनदायी" कुरा हो। बाँध बनाउनेको डरले रोकेको जीवन, बाँध तोड्नेको साहसले पुनर्जीवित हुन्छ।
Comments
Post a Comment