If we were consciously aware of what we really know about ourselves and others, we could not go on living as we do, accepting so many lies."

translate to nepali with meaning and summary and analogy as a deep philosopher


अवश्य, यो अर्को गहन दार्शनिक कथन हो जसले सत्य, आत्म-ज्ञान र सामाजिक भ्रमको बीचको तनावलाई उजागर गर्दछ। यसको विस्तृत नेपाली अनुवाद, अर्थ, सारांश र एक दार्शनिक दृष्टान्त तल प्रस्तुत छ:

सत्यको असह्य प्रकाश: एक दार्शनिक विमर्श


अनुवाद (Translation)

"यदि हामीलाई आफू र अरूको बारेमा हामीले साँच्चै जान्ने कुराहरूको पूर्ण चेतना हुन्थ्यो भने, हामी यति धेरै झूटहरूलाई स्वीकारेर आज जसरी बाँचिरहेका छौं, त्यसरी बाँच्न सक्ने थिएनौं।"


अर्थ र व्याख्या (Meaning and Interpretation)

यो भनाइले हाम्रो दैनिक जीवन एउटा नाजुक भ्रममा टिकेको छ भन्ने कुरालाई संकेत गर्छ। यसको गहिरो दार्शनिक अर्थ निम्नानुसार छ:

१. अचेतन ज्ञान (The Knowledge We Possess): हामी सबैको भित्र, हाम्रो चेतन मनको सतहभन्दा तल, आफू र अरूको बारेमा एक प्रकारको कठोर र इमानदार ज्ञान लुकेको हुन्छ। हामीलाई भित्रभित्रै थाहा हुन्छ—हाम्रा आफ्नै कमजोरीहरू, डरहरू, स्वार्थ, र पाखण्डहरू। त्यसैगरी, हामी अरूको मनसाय, उनीहरूको असुरक्षा, र उनीहरूले लगाएका मुखौटाहरू पनि अवचेतन रूपमा महसुस गर्न सक्छौं। यो ज्ञान तर्कभन्दा बढी अन्तर्ज्ञान (intuition) मा आधारित हुन्छ।

२. चेतनाको अभाव (The Lack of Conscious Awareness): समस्या यो होइन कि हामीसँग यो ज्ञान छैन; समस्या यो हो कि हामी यसप्रति "सचेत" छैनौं। हामी जानी-जानी वा अन्जानमा यो ज्ञानलाई दबाउँछौं। हामी यसको सामना गर्न चाहँदैनौं किनकि यो अत्यन्तै असहज र पीडादायी हुन सक्छ। यो सत्यको सामना गर्नु भनेको ऐनामा आफ्नो नग्न र कुरूप वास्तविकता हेर्नु जस्तै हो।

३. झूटको जगमा टिकेको जीवन (A Life Built on Lies): हाम्रो वर्तमान जीवनशैली, सामाजिक सम्बन्ध, र व्यक्तिगत पहिचान धेरै "झूटहरू" मा आधारित छन्। यी झूटहरू निम्न प्रकारका हुन सक्छन्:
* सामाजिक झूट: "सबै ठीक छ," "म खुशी छु" जस्ता सामाजिक शिष्टाचारका लागि बोलिने झूटहरू।
* व्यक्तिगत झूट (आत्म-धोका): "मलाई कसैको वास्ता छैन," "म यो काम पैसाको लागि होइन, सन्तुष्टिको लागि गर्छु" जस्ता आफूलाई दिइने धोकाहरू।
* पारस्परिक झूट: सम्बन्धहरूलाई टिकाइराख्न बोलिने झूटहरू, जहाँ हामी एक-अर्काको कमजोरी र गल्तीहरूलाई बेवास्ता गर्ने अलिखित सम्झौता गर्छौं।

४. असह्य सत्य (The Unbearable Truth): यदि हामीले यी सबै झूटहरूको पर्दा च्यातेर आफू र अरूको बारेमा लुकेको सत्यलाई पूर्ण चेतनाका साथ हेर्ने हो भने, हाम्रो संसार तहसनहस हुनेछ।
* हाम्रा सम्बन्धहरू टुट्नेछन्, किनकि ती प्रायः आपसी भ्रम र अपेक्षाहरूमा टिकेका हुन्छन्।
* हाम्रो आत्म-सम्मानमा चोट पुग्नेछ, किनकि हामीले आफ्नो बारेमा बनाएको आदर्श छवि भत्किनेछ।
* सामाजिक संरचना नै खल्बलिनेछ, किनकि यो शिष्टाचार र आपसी भ्रमको नाजुक धागोले बुनिएको हुन्छ।
त्यसैले, हाम्रो वर्तमान जीवनशैली कायम राख्नको लागि अज्ञानता र आत्म-धोका एक आवश्यक सर्त जस्तै हो।


सारांश (Summary)

हाम्रो भित्र आफू र अरूको बारेमा कठोर सत्यहरूको गहिरो ज्ञान लुकेको हुन्छ, तर हामी त्यसलाई चेतन रूपमा स्वीकार गर्दैनौं। हाम्रो दैनिक जीवन, सम्बन्ध र समाज धेरै हदसम्म आपसी झूट, भ्रम र आत्म-धोकामा टिकेको छ। यदि हामी त्यो लुकेको सत्यप्रति पूर्ण रूपमा सचेत भयौं भने, त्यो ज्ञानको प्रकाश यति तीव्र हुनेछ कि हाम्रो वर्तमान जीवनशैली र सम्बन्धको भ्रमपूर्ण संरचना भत्किनेछ, र हामीले अहिले जसरी बाँचिरहेका छौं, त्यसरी बाँच्न असम्भव हुनेछ।


दार्शनिक दृष्टान्त (Philosophical Analogy)

चिरा परेका ऐनाहरूको शहर (The City of Cracked Mirrors)

कल्पना गर्नुहोस्, एउटा यस्तो शहर छ जहाँ सबै मानिसहरू यस्ता घरहरूमा बस्छन् जसका भित्ताहरू ऐनाले बनेका छन्। तर ती ऐनाहरू सामान्य छैनन्—ती सबैमा कतै न कतै स-साना चिराहरू परेका छन्, कतै धमिलो दाग छ, त कतै अलिकति बांगोटिंगो छ।

शहरका मानिसहरू बिहान उठेर ऐनामा आफूलाई हेर्छन्। चिरा र धमिलोपनको कारण, उनीहरूले आफ्नो अनुहारको दाग, चाउरी, र उदासी स्पष्ट देख्दैनन्। ऐनाले उनीहरूलाई थोरै सुन्दर, थोरै पूर्ण, र अलिकति फरक देखाउँछ। उनीहरू आफ्नो यही प्रतिबिम्बलाई सत्य मान्छन् र त्यसैमा खुशी हुन्छन्।

जब उनीहरू एक-अर्कालाई भेट्छन्, उनीहरू एक-अर्काको ऐनाको प्रतिबिम्बको प्रशंसा गर्छन्, "वाह, तिम्रो प्रतिबिम्ब कति सुन्दर छ!" उनीहरूलाई भित्रभित्रै थाहा छ कि यो झूट हो, किनकि सबैका ऐनाहरू चिरा परेका छन्। तर यो "झूटको सामाजिक सम्झौता" ले शहरमा शान्ति र सद्भाव कायम राखेको छ।

अब, सोच्नुहोस्, यदि कुनै एक व्यक्तिले "पूर्ण सचेत" हुने निर्णय गर्‍यो। उसले आफ्नो ऐनालाई सफा गर्‍यो र त्यसका चिराहरूमा ध्यान केन्द्रित गर्‍यो। उसले पहिलो पटक आफ्नो वास्तविक अनुहार देख्यो—हरेक दाग, हरेक कमजोरी, र हरेक पीडाका साथ। त्यसपछि उसले अरूको ऐनामा पनि उनीहरूको वास्तविक, चिरा परेको प्रतिबिम्ब देख्न थाल्यो।

यो ज्ञानको प्रकाश यति असह्य भयो कि ऊ पहिले जस्तो "सामान्य" जीवन बिताउनै सकेन। ऊ अब झूटो प्रशंसा गर्न सक्दैनथ्यो। ऊ अब आफ्नो भ्रमपूर्ण छविमा सन्तुष्ट हुन सक्दैनथ्यो। ऊ शहरका मानिसहरूको बीचमा उभिएर पनि एक्लो भयो, किनकि उसले त्यो सत्य देख्यो जुन अरू सबैले बेवास्ता गरिरहेका थिए। उसको लागि त्यो शहरमा पहिले जसरी "बाँच्न" असम्भव भयो।

हाम्रो जीवन यही "चिरा परेका ऐनाहरूको शहर" जस्तै हो। हामी सबैले आफ्नो र अरूको बारेमा केही न केही झूटो र सहज प्रतिबिम्ब स्वीकारेर बाँचिरहेका छौं। पूर्ण आत्म-ज्ञान त्यो ऐनाको हरेक चिरालाई हेर्ने साहस गर्नु हो, र त्यो साहसले हाम्रो भ्रमको संसारलाई सधैंका लागि बदल्न सक्छ।

Comments

Popular posts from this blog