प्राध्यापकीय अनुवाद र व्याख्या:
यो उद्धरण अमेरिकी लेखक रेमन्ड कार्भर (Raymond Carver) को लेखनशैली र दर्शनसँग नजिकबाट सम्बन्धित छ, जो आफ्नो minimalist (अल्पतमवादी) शैली र साधारण विषयवस्तुहरूमा गहिरो अर्थ खोज्ने कलाका लागि प्रख्यात छन्।
नेपाली अनुवाद:
"कविता वा लघुकथाजस्ता (साहित्यिक) विधाहरूमा, साधारण (वा नगण्य लाग्ने) वस्तु वा विषयहरूमाथि सामान्य (वा सरल) तर यथार्थपरक (वा सटीक) भाषाको प्रयोगद्वारा लेख्न सकिन्छ, र ती वस्तुहरूलाई – जस्तै एउटा कुर्सी, झ्यालको पर्दा, काँटा, ढुङ्गा, वा महिलाको झुम्का – असाधारण, यहाँसम्म कि चकित पार्ने (वा विस्मयकारी) शक्ति (वा प्रभाव) प्रदान गर्न सकिन्छ।"
प्राध्यापकीय व्याख्या:
यो उद्धरणले साहित्यको एक मूलभूत तर प्रायः बेवास्ता गरिएको शक्तितर्फ सङ्केत गर्दछ: साधारण र दैनिक जीवनका वस्तुहरूलाई कलात्मक रूपमा प्रस्तुत गरेर तिनमा असाधारण अर्थ र भावनात्मक वजन भर्ने क्षमता।
१. "कविता वा लघुकथाजस्ता (साहित्यिक) विधाहरूमा..."
* यहाँ विशेषगरी छोटा साहित्यिक रूपहरूलाई औंल्याइएको छ, जहाँ प्रत्येक शब्द र विवरण महत्वपूर्ण हुन्छ। यस्ता विधाहरूले सीमित स्थानमा गहन प्रभाव पार्नका लागि सटिकता र संकेतात्मकतामा भर पर्नुपर्छ।
२. "...साधारण (वा नगण्य लाग्ने) वस्तु वा विषयहरूमाथि..."
* यसले ती चीजहरूलाई जनाउँछ जसलाई हामी दैनिक जीवनमा ध्यान दिँदैनौं वा महत्वहीन ठान्छौं। कलाले यिनै उपेक्षित वस्तुहरूमा लुकेको सौन्दर्य, अर्थ वा भावनात्मक प्रतिध्वनि खोज्छ।
३. "...सामान्य (वा सरल) तर यथार्थपरक (वा सटीक) भाषाको प्रयोगद्वारा..."
* यो महत्वपूर्ण छ। यहाँ भन्न खोजिएको हो कि असाधारण प्रभाव पार्नका लागि जहिले पनि अलंकृत, जटिल वा आडम्बरपूर्ण भाषा आवश्यक पर्दैन। बरु, सरल, स्पष्ट, र वस्तु वा भावनालाई ठीकसँग चित्रण गर्ने 'सटीक' भाषा बढी प्रभावकारी हुनसक्छ। 'सटीक' भाषाले वस्तुको सार र त्यससँग जोडिएको अनुभवलाई जीवन्त बनाउँछ।
४. "...र ती वस्तुहरूलाई... असाधारण, यहाँसम्म कि चकित पार्ने (वा विस्मयकारी) शक्ति (वा प्रभाव) प्रदान गर्न सकिन्छ।"
* यो नै कलाको चमत्कार हो। एउटा सामान्य कुर्सी केवल बस्ने साधन मात्र नरहेर एक्लोपन, प्रतीक्षा, शक्ति, वा विगतको स्मृतिको प्रतीक बन्न सक्छ। एउटा झ्यालको पर्दाले गोपनीयता, संसारबाट अलगाव, वा भित्र र बाहिरको संसारबीचको सीमालाई संकेत गर्न सक्छ।
* यो "शक्ति" भावनात्मक (उदासी, आनन्द, त्रास), प्रतीकात्मक (कुनै विचार वा अवस्थाको प्रतिनिधित्व), वा मनोवैज्ञानिक (पात्रको मानसिक अवस्थाको प्रतिबिम्ब) हुनसक्छ।
कसरी प्रदान गरिन्छ यो शक्ति?
यो शक्ति लेखकले वस्तुलाई प्रस्तुत गर्ने तरिका, त्यसलाई राख्ने सन्दर्भ, पात्रहरूसँगको त्यसको सम्बन्ध, र त्यसको वरिपरि सिर्जना गरिने वातावरण र भावनात्मक अनुभूतिमार्फत प्रदान गरिन्छ। लेखकले पाठकको ध्यानलाई त्यस वस्तुमा केन्द्रित गराई त्यससँग जोडिएका सूक्ष्म अर्थ र भावनाहरूलाई उजागर गर्दछ।
दैनिक जीवनको उदाहरण:
मानौं, एउटा घरमा एउटा पुरानो, अलिकति चर्केको कफीको कप छ।
सामान्य अवस्थामा: यो केवल एउटा भाँचिन लागेको कप हो, जसलाई फ्याँक्नुपर्ने हुनसक्छ।
कलात्मक प्रस्तुतिमा (जस्तै, लघुकथामा):
यदि त्यो कप कुनै पात्रको दिवंगत आमाले सधैं प्रयोग गर्ने कप हो भने, त्यो कप अचानक "असाधारण शक्ति" ले भरिन्छ। त्यो अब केवल कप रहँदैन; त्यो आमाको स्नेह, विगतका मीठा पलहरू, पारिवारिक सम्बन्ध, र गुमाउनुको पीडाको प्रतीक बन्छ।
कथाकारले त्यस कपको चर्केको ठाउँलाई पात्रको जीवनमा आएको दरार वा दुःखसँग जोड्न सक्छ। कपबाट आउने कफीको बास्नाले विगतका स्मृतिहरूलाई ताजा गराउन सक्छ। पात्रले हरेक बिहान त्यही कपमा कफी पिउँदा आमासँगको भावनात्मक सम्बन्धलाई नवीकरण गरेको महसुस गर्न सक्छ।
यहाँ "सामान्य तर सटीक भाषा" प्रयोग हुनेछ: "उनले औंलाले कपको छेउमा रहेको त्यो पुरानो, मसिनो चर्केको धर्कोलाई छोइन्, जहाँ आमाको ओठ सधैं पर्ने गर्थ्यो।" यो सरल वाक्यले कपलाई भावनात्मक वजन दिन्छ।
यसरी, एउटा साधारण कफीको कप, जसलाई हामी दैनिक जीवनमा खासै महत्व दिँदैनौं, कथाको सन्दर्भमा र सटीक भाषाको प्रयोगले गर्दा प्रेम, स्मृति, र नोस्टाल्जियाको शक्तिशाली प्रतीक बन्न पुग्छ।
उपमा (Analogy):
यसलाई फोटोग्राफीको म्याक्रो लेन्स (macro lens) सँग तुलना गर्न सकिन्छ।
एउटा साधारण फूल वा किरालाई नाङ्गो आँखाले हेर्दा त्यो सामान्य देखिन सक्छ।
तर जब फोटोग्राफरले म्याक्रो लेन्स (सटीक उपकरण, जसरी लेखकले "सटीक भाषा" प्रयोग गर्छ) प्रयोग गरेर त्यस फूलको परागकण वा किराको आँखाको एकदम नजिकबाट तस्बिर खिच्छ, तब त्यसको सूक्ष्म बनावट, रङ, र जटिलताहरू उजागर हुन्छन्।
त्यो सामान्य फूल वा किरा अचानक "असाधारण" र "चकित पार्ने" देखिन्छ। लेन्सले (वा लेखकको कलमले) त्यस साधारण वस्तुमा लुकेको शक्ति र सौन्दर्यलाई सतहमा ल्याइदिन्छ, जसलाई हामीले पहिले कहिल्यै त्यसरी देखेका वा अनुभव गरेका थिएनौं।
त्यसैगरी, साहित्यले साधारण वस्तुहरूमा आफ्नो ध्यान केन्द्रित गरेर, तिनलाई नयाँ प्रकाश र सन्दर्भमा प्रस्तुत गरेर, तिनमा निहित गहिरो अर्थ र भावनात्मक शक्तिलाई उजागर गर्दछ।
Comments
Post a Comment