At the bottom of the modern man there is always a great thirst for self-forgetfulness, self-distraction; he has a secret horror of all which makes him feel his own littleness; the eternal, the infinite, perfection, therefore scare and terrify him. He wishes to approve himself, to admire and congratulate himself; and therefore he turns away from all those problems and abysses which might recall to him his own nothingness.

 यो एक निकै मार्मिक र विचारोत्तेजक कथन हो। आउनुहोस्, यसलाई पहिले नेपालीमा अनुवाद गरौं, र त्यसपछि एक प्राध्यापकको रूपमा यसको अर्थ र दैनिक जीवनका उदाहरणहरूमाथि विचार गरौं।

नेपाली अनुवाद:

"आधुनिक मानिसको अन्तर्तलमा सधैं आत्म-विस्मृति, आत्म-विचलनको एक ठूलो तिर्खा हुन्छ; उसलाई ती सबै कुराहरूप्रति एक गोप्य त्रास हुन्छ जसले उसलाई उसको आफ्नो लघुता (सानोपन) को महसुस गराउँछ; त्यसकारण शाश्वतता, अनन्तता, पूर्णताले उसलाई डराउँछ र त्रसित पार्छ। ऊ आफूलाई अनुमोदन गर्न, आफ्नो प्रशंसा गर्न र आफूलाई बधाई दिन चाहन्छ; र यसैले ऊ ती सबै समस्याहरू र अतल खाडलहरूबाट मुख फर्काउँछ जसले उसलाई उसको आफ्नो शून्यता (अस्तित्वहीनता) को याद दिलाउन सक्छ।"

(Aadhunik maanishko antartalmaa sadhain aatma-vismriti, aatma-vichalanko ek thulo tirkhaa hunchha; uslaai ti sabai kuraaharuprati ek gopya traas hunchha jasle uslaai usko aafno laghutaa (saanopan) ko mahasus garaaunchha; tyasakaaran shaashwatataa, anantataa, purnataale uslaai daraaunchha ra trasit paarchha. Uu aafoolai anumodan garna, aafno prashansaa garna ra aafoolai badhaai dina chaahanchha; ra yasaile uu ti sabai samasyaaharu ra atal khaadalharubaata mukh pharkaaunchha jasle uslaai usko aafno shunyataa (astitwahinataa) ko yaad dilaauna sakchha.)

---

एक प्राध्यापकको रूपमा अर्थ र व्याख्या:

मेरा प्रिय विद्यार्थीहरू,

यो कथनले आधुनिक मानवको मनोविज्ञान र उसको अस्तित्वगत द्वन्द्वको गहिरो चित्र प्रस्तुत गर्दछ। यसको मूल सन्देश हो – आधुनिक मानिस आफ्नै आन्तरिक शून्यता र लघुतासँग सामना गर्न डराउँछ, र त्यसबाट बच्न ऊ निरन्तर आफूलाई भुलाउने र बहलाउने प्रयासमा रहन्छ।

१. आत्म-विस्मृति र आत्म-विचलनको तिर्खा:
आधुनिक जीवनको कोलाहल, प्रतिस्पर्धा, र सूचनाको अधिकताले मानिसलाई एक प्रकारको बेचैनी दिएको छ। ऊ आफूभित्रको खालीपन, उद्देश्यहीनता, वा जीवनको अर्थहीनताको सम्भावित डरबाट भाग्न चाहन्छ। त्यसैले ऊ आफूलाई बिर्साउने (self-forgetfulness) र ध्यान अन्यत्र मोड्ने (self-distraction) गतिविधिहरूमा लिप्त रहन्छ।

२. आफ्नो लघुताको गोप्य त्रास:
जब मानिसले ब्रह्माण्डको विशालता, समयको अनन्तता, वा पूर्णताको आदर्शसँग आफूलाई तुलना गर्छ, उसले आफ्नो अस्तित्व कति सानो, क्षणिक र अपूर्ण छ भन्ने महसुस गर्छ। यो "लघुता" वा "तुच्छता" को बोध उसलाई असह्य हुन्छ। यो एक "गोप्य त्रास" हो किनकि ऊ यो डरलाई खुलेर स्वीकार्न चाहँदैन, तर यो उसको भित्री मनमा रहिरहन्छ।

३. शाश्वत, अनन्त, र पूर्णताबाट भय:
यी अवधारणाहरू (eternity, infinity, perfection) ले मानिसलाई उसको सीमितता, मरणशीलता, र कमजोरीहरूको सम्झना दिलाउँछन्। जहाँ शाश्वतता र अनन्तताले उसको जीवनको छोटो अवधिलाई उजागर गर्छ, त्यहीं पूर्णताको आदर्शले उसको अपूर्णतालाई देखाउँछ। यी कुराहरूले उसलाई उसको "शून्यता" (nothingness) को नजिक पुऱ्याउँछन्, जुन उसलाई डरलाग्दो लाग्छ।

४. आत्म-प्रशंसा र समस्याहरूबाट पलायन:
यो डरबाट बच्न, आधुनिक मानिस बाहिरी मान्यता र आत्म-प्रशंसामा रमाउन खोज्छ। ऊ आफूलाई सफल, महत्वपूर्ण, र सार्थक देखाउन चाहन्छ, ताकि उसले आफ्नो भित्री खालीपनलाई ढाक्न सकोस्। यसैकारण, ऊ जीवनका ती गहन प्रश्नहरू, दार्शनिक समस्याहरू, वा "अतल खाडलहरू" (abysses – अर्थात्, अस्तित्वका गहिरा र असहज सत्यहरू) बाट टाढा भाग्छ, जसले उसलाई उसको वास्तविक स्थिति वा "शून्यता" को बोध गराउन सक्छ।

दैनिक जीवनका उदाहरणहरू:

यो व्यवहार हामी हाम्रै दैनिक जीवनमा विभिन्न रूपमा देख्न सक्छौं:

१. सामाजिक सञ्जालको लत: घण्टौं सामाजिक सञ्जालमा बिताउनु, निरन्तर 'लाइक', 'कमेन्ट' र 'शेयर' को अपेक्षा गर्नु, अरुको जीवन हेरेर आफूलाई भुलाउन खोज्नु – यो एक प्रकारको आत्म-विचलन हो। यहाँ व्यक्ति आफ्नो वास्तविक जीवनका समस्या वा भित्री विचारबाट भाग्न खोजिरहेको हुन्छ।

२. अत्यधिक व्यस्तता (Workaholism): कतिपय मानिसहरू काममा यति धेरै डुब्छन् कि उनीहरूसँग आफू र आफ्ना भावनाहरूका बारेमा सोच्ने समय नै हुँदैन। यो "सधैं व्यस्त" रहनु पनि एक किसिमले आफूलाई भुलाउने तरिका हो, ताकि ती गहिरा प्रश्नहरूले नसताओस्।

३. निरन्तर मनोरञ्जनको खोजी: लगातार टिभी सिरिज हेर्नु (binge-watching), अनलाइन गेममा घण्टौं बिताउनु, वा एकपछि अर्को पार्टीमा सामेल हुनु – यी सबै गतिविधिहरूले क्षणिक आनन्द र विचलन प्रदान गर्छन्, तर अक्सर यिनले भित्री खालीपनलाई नै संकेत गरिरहेका हुन्छन्।

४. भौतिक वस्तु र सफलताको अन्धो दौड: नयाँ ग्याजेट, महँगो गाडी, वा सामाजिक प्रतिष्ठाको पछि लाग्नु पनि कतिपय अवस्थामा आफ्नो आन्तरिक मूल्य र अर्थको कमीलाई बाहिरी उपलब्धिहरूले पूर्ति गर्ने प्रयास हुन सक्छ। यो "आफूलाई अनुमोदन गर्ने" र "बधाई दिने" चाहनाको उपज हो।

५. गहन कुराकानीबाट पन्छिनु: जीवन, मृत्यु, प्रेम, ब्रह्माण्डको रहस्य जस्ता गहन र दार्शनिक विषयहरूमा कुरा गर्न धेरै मानिसहरू हिचकिचाउँछन्। उनीहरू हल्का र सतही कुराकानीमा रमाउन चाहन्छन्, किनकि गहन विषयले उनीहरूलाई उनीहरूको "लघुता" वा "शून्यता" को नजिक पुऱ्याउन सक्छ।

निष्कर्ष:

यो कथनले आधुनिक मानिसको एक प्रकारको "अस्तित्वगत छटपटी" (existential angst) लाई दर्शाउँछ। ऊ एकातर्फ अर्थपूर्ण र वास्तविक हुन चाहन्छ, तर अर्कोतर्फ ऊ आफ्नो सीमितता र सम्भावित अर्थहीनताको सामना गर्न डराउँछ। यो विरोधाभासपूर्ण अवस्थाले उसलाई निरन्तर आत्म-विचलन र सतही आत्म-प्रशंसाको चक्रमा फसाइरहन्छ। साँचो आत्म-ज्ञान र शान्तिका लागि भने यी "अतल खाडलहरू" को सामना गर्नु र आफ्नो "लघुता" लाई स्वीकार्नु आवश्यक हुन्छ, जुन निकै चुनौतीपूर्ण कार्य हो।